Pakistan ve Hindistan arasındaki saldırılarda son durum ne?

Hindistan ve Pakistan arasında 22 Nisan’da Cammu-Keşmir’in Pahalgam bölgesinde 26 turistin hayatını kaybettiği saldırının ardından başlayan gerilim günden güne artarak devam ediyor. Bölgede artan tansiyon son günlerde karşılıklı füze ve drone saldırılarıyla ciddi bir askeri krize dönüştü.

Hindistan, Pakistan’ın Chakwal, Pencap ve Rawalpindi bölgelerindeki 3 hava üssünü hedef alan füze saldırıları düzenledi. Bu saldırılara “Bunyan-un-Marsoos” adlı misilleme operasyonuyla karşılık veren Pakistan, Hindistan’ın Pathankot ve Udhampur bölgelerindeki askeri tesislerini vurdu. Çatışmalarda şu ana kadar en az 50 kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.

Sivil altyapı ve ulaşım hasar aldı

Çatışmaların artmasıyla Hindistan, sınır bölgelerinde yer alan 32 havalimanını geçici olarak kapattı. Pakistan ise hava sahasını tamamen kapatarak uluslararası uçuşları durdurdu. Cammu-Keşmir’de okullar tatil edilirken, sınırda yaşayan siviller tahliye edilmeye başlandı.

Nükleer silah endişesi

Her iki ülkenin de nükleer silah kapasitesine sahip olması, çatışmaların daha geniş çaplı bir savaşa dönüşme olasılığını güçlendiriyor. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’ne göre, Hindistan’ın 172, Pakistan’ın ise 170 nükleer savaş başlığı bulunuyor. Bu durum, uluslararası toplumda ciddi endişelere neden oluyor.

İki ülke arasındaki gerilim nasıl başladı?

Hindistan yönetimindeki Cammu-Keşmir’in Pahalgam bölgesinde silahlı kişilerin 22 Nisan’da gerçekleştirdiği saldırıda 26 turist hayatını kaybederken, çok sayıda kişi yaralandı. Saldırının sorumluluğunu ‘Keşmir Kurtuluş Cephesi’ isimli bir grubun üstlendiği belirtildi. Bahsi geçen grubun geçmişte de bölgede benzer eylemler gerçekleştirdiği anımsatıldı.

Hindistan güvenlik kaynakları, saldırıyı gerçekleştiren silahlı grubun Pakistan merkezli örgütlerle bağlantılı olduğunu iddia etti. Hindistan’ın kendisine yönelttiği suçlamaları reddeden Pakistan, Hindistan’ın bu saldırıları bahane ederek siyasi baskı oluşturmaya çalıştığını öne sürdü.

Yaşanan saldırıların hemen ardından Hindistan ve Pakistan orduları sınır hattında karşılıklı ateş açarken, bölgedeki tansiyon yeniden yükseldi. Sivillerin güvenliği konusunda endişeler artmaya devam ediyor.

2016 ve 2019 yıllarında da gerilim yaşandı

Hindistan ve Pakistan 2016 ve 2019 yıllarında da karşı karşıya geldi. 2016’da Hindistan kontrolündeki Keşmir'in Uri bölgesinde 19 Hint askerinin öldürülmesinden sonra Hindistan, Kontrol Hattı boyunca ‘hedef odaklı’ saldırılar düzenledi.

2019 yılında ise 40 Hintli paramiliter personelin ölümüne neden olan Pulwama bombalamasının ardından Pakistan'daki Balakot şehrine hava saldırısı gerçekleştirildi. Bu 1971 yılındaki savaştan bu yana Pakistan içinde bu türden ilk eylem olarak kayıtlara geçti.

Yaşanan son saldırı iki nükleer güç arasındaki kırılgan dengeyi bir kez daha tehdit eder duruma getirdi.

Uluslararası toplumdan ‘itidal’ çağrısı

Uluslararası toplumdan taraflara itidal çağrısı yapıldı. Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB), iki ülke arasındaki tansiyonun düşürülmesi ve olayın detaylı bir şekilde soruşturulması talebine bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, taraflar arasında arabuluculuk yapma teklifinde bulunurken, Çin ise ‘diyalog’ yoluyla çözüm çağrısında bulundu. Ancak Pakistan, Hindistan’ın saldırılarını ‘haksız bir saldırganlık’ olarak değerlendirerek geri adım atmayacağını ifade etti.

Türkiye nasıl bir tavır sergiledi?

İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile 7 Mayıs'ta bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıkladı. İki ülke arasındaki gerilimin konuşulduğu görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Pakistan’ın yanında olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin, Pakistan'ın bu süreçteki ‘soğukkanlı ve itidalli politikasını desteklediğini’ ifade etti. Ayrıca Erdoğan, Türkiye'nin gerilimin tırmanmasını önlemek için elinden geleni yapmaya hazır olduğunu ve bu konuda diplomatik temasların devam ettirileceğini kaydetti.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise saldırılardan hemen sonra Pakistan Dışişleri Bakanı Muhammad Ishaq Dar ile telefonda görüştü. Görüşmede, Pakistan ve Hindistan arasındaki son gelişmeler konuşuldu.

Dışişleri Bakanlığı'ndan 7 Mayıs'ta yapılan yazılı açıklamada ‘gelişmelerin endişeyle takip edildiği’ kaydedilirken; taraflara sağduyulu davranmaları çağrısında bulunuldu. Açıklamada, “Hindistan tarafından düzenlenen saldırı topyekun bir savaş riskini ortaya çıkarmıştır. Bu tür kışkırtıcı adımları ve siviller ile sivil altyapıyı hedef alan saldırıları kınıyoruz” ifadelerine yer verildi.

Dünyadan tepkiler ne oldu?

ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke arasında yaşanan gerileme işaret ederek “Sadece çok çabuk sona ermesini umuyorum” açıklamasında bulundu.

Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stéphane Dujarric, tansiyonun düşürülmesi çağrısında bulunarak, “Hindistan'ın Kontrol Hattı ve uluslararası sınır boyunca düzenlediği askeri operasyonlardan endişe duyuyoruz. Dünya, Hindistan ve Pakistan arasındaki askeri bir çatışmayı kaldıramaz” ifadelerini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Hindistan ve Pakistan arasındaki derinleşen askeri çatışmadan derin endişe duyuyoruz” denildi

Moskova, iki ülkeyi itidalli olmaya davet etti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, saldırıları ‘esef verici’ olarak değerlendirdi.

Ateşkes ilan edildi

ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan ve Pakistan arasında ateşkes ilan edildiğini duyurdu.

Kaynaklar: 

DW Türkçe

BBC Türkçe

Euronews

 AGORA AJANSI – CHANNEL 24