Zeytinliklerde Madenciliğe İzin Veren Yasa TBMM’de Kabul Edildi

Zeytinliklerde Madenciliğe İzin Veren Yasa TBMM’de Kabul Edildi: Tepkiler Büyüyor

Meclisten geçen torba yasa, çevre örgütleri, muhalefet ve yurttaşlardan sert tepki aldı.

 Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), zeytinlik alanlarda madencilik yapılmasının önünü açan düzenlemeyi içeren 21 maddelik torba yasayı kabul etti. 199 milletvekilinin ret oyuna karşı 255 oyla kabul edilen yasa, özellikle zeytinliklerin madencilik faaliyetlerine açılmasına olanak tanıyan 11. maddesi nedeniyle kamuoyunda büyük tartışmalara yol açtı.

11. Madde Yeniden Düzenlendi

Kabul edilen yasaya göre, Muğla’daki belirli zeytinlik alanlarda elektrik üretimi amacıyla madencilik faaliyetlerine izin verilecek. Kanunun ilk halinde, bu faaliyetleri yürüten şirketlerin, faaliyet yürüttükleri alanla eş değer büyüklükte yeni zeytinlik tesis etmeleri zorunluydu. Ancak yapılan değişiklikle bu yükümlülük, taşınan ve taşınamayan zeytin ağaçlarının en az iki katı kadar yeni zeytin ağacının dikilmesi şartına dönüştürüldü.

Zeytinliği kamulaştırılan arazi sahiplerine yönelik düzenlemelerde de değişikliğe gidildi. İlk taslağa göre bu araziler 10 yıllığına rayiç bedelle kiralanabilecekken, yeni düzenlemeyle emlak vergisi değerinin yüzde 1’i oranında bir bedelle doğrudan 20 yıllığına kiralanabilecek. Ayrıca kiracılar, bakım yükümlülüklerini yerine getirmeleri halinde söz konusu kiralama süresini 10’ar yıllık periyotlarla uzatabilecek.

Muhalefet ve Sivil Toplum Ayakta

Muhalefet partileri ve çevre örgütleri, yasayı “doğa talanı” olarak niteledi. CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, Meclis’te yaptığı açıklamada, “Koskoca TBMM, beş tane şirketin CEO’su gibi davranıyor,” ifadelerini kullanarak sert tepki gösterdi. CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer ise yasa teklifini Meclis kürsüsünde çıplak ayakla ve elinde zeytin dalıyla protesto etti.

TEMA Vakfı ve İkizköy Direniyor Platformu başta olmak üzere çok sayıda çevre örgütü ve yurttaş, günler süren oturma eylemleriyle yasa teklifinin geri çekilmesini talep etti. TEMA’dan yapılan açıklamada, “Suyumuz, toprağımız, zeytinimiz ve ormanlarımız, Cumhuriyet tarihinde hiç olmadığı kadar tehlike altında,” denildi.

Hükümetten "Enerji ve Yatırım" Vurgusu

Hükümet ise düzenlemenin amacını, yenilenebilir enerji yatırımlarını ve stratejik madenlerin çıkarılmasını hızlandırmak olarak açıklıyor. Yasa ile birlikte rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı projelerin izin süreçlerinin sadeleştirilmesi, madencilik faaliyetlerinin önündeki bürokratik engellerin kaldırılması hedefleniyor.

Yeni düzenleme kapsamında, stratejik madenlerin bulunduğu bölgelerde devlet, acele kamulaştırma yoluna gidebilecek. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinde ilgili kurumlar üç ay içinde görüş bildirmezse, projeye otomatik onay verilmiş sayılacak. Ayrıca Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), devlet ormanlarında madencilik faaliyetleri için 24 aya kadar bedelsiz izin verebilecek.

Kırsal Alanlarda Yaşam Tehlikede

Sivil toplum kuruluşları, yasa ile birlikte yalnızca doğal yaşamın değil, kırsal yaşamın da tehdit altında olduğunu belirtiyor. Tarım Platformu tarafından yapılan açıklamada, “Zeytinliğini kaybeden köylüyle, havası kirlenen kentli işçinin, suyuna sahip çıkan mahalleliyle ormanını savunan ekoloji aktivistinin mücadelesi ortaktır ve ortak olmalıdır,” ifadelerine yer verildi.

Muğla Çevre Platformu’na göre ise yasa ile birlikte yalnızca Muğla’da 48 köy ve mahallenin tahliye edilmesi gündeme gelebilir. "Toprağımızı Vermiyoruz" Platformu adına konuşan Aslı Kahraman Eren, düzenlemeye ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu talan yasası köylüyü köyünden eder. Toprak olmazsa yurt olmaz,” dedi.

Çevre Mücadelesi Büyüyor

Zeytinliklerin madenciliğe açılması yönündeki yasa, Türkiye’de çevre ve doğa mücadelesinde yeni bir dönemin kapısını aralamış durumda. Hukuki süreçlerin ve yerel direnişlerin önümüzdeki günlerde daha da artması bekleniyor.

Kaynak: BBC News Türkçe