Birleşik Krallık’ta ‘trans hakları’ tartışması: EHRC rehberi krize neden oldu
Birleşik Krallık’ta trans bireylerin haklarını ilgilendiren yeni bir yasal ve toplumsal tartışma gündeme geldi. Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu’nun (EHRC), “kadın” tanımını sadece biyolojik cinsiyetle sınırlayan Yüksek Mahkeme kararının ardından hazırladığı yeni rehber, trans hakları savunucuları tarafından ‘ayrımcılık’ olarak adlandırıldı. Kamuoyundan gelen yoğun tepkiler üzerine EHRC, rehberin danışma süresini uzatmayı planladığını belirtti.
Nisan 2025 tarihinde verilen Yüksek Mahkeme kararı, 2010 tarihli Eşitlik Yasası’nda geçen “kadın” tanımının sadece biyolojik cinsiyeti kapsadığını ifade ederek tartışmalara neden oldu. Karar, özellikle kadınlara özel alanlar – tuvaletler, sığınma evleri, soyunma odaları – konusunda trans bireylerin dışlanmasına yol açabileceği endişesiyle karşılandı.
EHRC’nin geçici rehberi
Karardan sonra EHRC, bahsedilen alanlarda kurumların, güvenlik ve mahremiyet gerekçesiyle trans kadınların erişimini sınırlayabileceğini içine alan bir geçici rehber yayımladı. Söz konusu rehber, Stonewall ve Mermaids gibi önde gelen LGBTQ+ kuruluşları tarafından “kurumsal trans düşmanlığı”nın yeni bir örneği olarak yorumlandı. Rehberin içeriği, sadece trans bireyler arasında değil; insan hakları savunucuları, hukukçular ve bazı milletvekilleri arasında tepkilere yol açtı.
Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Kadınları korumakla trans kadınları dışlamak aynı şey değildir. Bu rehber, ayrımcılığa kılıf uydurmak için kullanılamaz” dedi.
Danışma süreci uzatılacak mı?
EHRC, gelen eleştiriler üzerine danışma süresinin uzatılabileceğini açıkladı. İlk olarak yalnızca 2 hafta olarak planlanan bu süreç, birçok kurum ve birey tarafından “yetersiz ve aceleci” olarak yorumlanmıştı. The Guardian gazetesine konuşan üst düzey bir EHRC yetkilisi, “Danışma sürecinin daha kapsayıcı olması gerektiğini fark ettik. Herkesin sesi duyulmalı” açıklamasında bulundu.
Trans toplumu konuyu nasıl değerlendiriyor?
Trans bireyler ve hak savunucuları, yasal korumalarının her geçen gün daha fazla zayıfladığını belirtiyor. Trans aktivist Debbie Hayton, “Bu rehber, toplumda zaten artan transfobiye meşruiyet kazandırıyor. Biz sadece kim olduğumuz gibi yaşamak istiyoruz” dedi.
Stonewall’un CEO’su Nancy Kelley ise “Trans bireylerin temel insan hakları, siyasi manevralara kurban edilemez. Eşitlik Yasası, tüm bireylerin ayrımcılıktan korunmasını garanti eder” ifadelerini kullanarak rehberin geri çekilmesini istedi.
Kaynaklar:
Euronews
The Guardian
AGORA AJANSI - CHANNEL24
